เมื่อหลาย ๆ อย่างมันไม่ได้ดั่งใจ ก็เป็นธรรมดาที่เราอาจรู้สึกไม่พอใจหรือโกรธได้ เช่น เพื่อนไม่ชวนไปกินข้าวด้วย อ่านหนังสือสอบทั้งคืนแต่ไม่ออกเรื่องที่อ่านเลย หรือเดินบนทางเท้าแต่โดนมอเตอร์ไซค์เฉี่ยวซะงั้น สารพัดเรื่องราวในชีวิตที่เราพบเจอนั้นสามารถทำให้เราเกิดอารมณ์โกรธได้ ซึ่งเราไม่ได้จะบอกว่าห้ามโกรธเลย แต่เราต้องรู้จักควบคุมอารมณ์โกรธ เพื่อไม่ให้มันกลืนกินเราจนเผลอพูดหรือทำอะไรโดยที่ไม่คิดแล้วมานั่งเสียใจทีหลัง มาดูกันเลยว่าเราจะควบคุมตัวเองยังไงเวลาโกรธจนหัวร้อนพร้อมบวกทุกคน

“ความโกรธเป็นความรู้สึกประเภทหนึ่งที่เราทุกคนมี”

คนเรามีความรู้สึกหลายแบบ เช่น รัก เกลียด เศร้า สนุก โกรธ ฯลฯ ซึ่งความรู้สึกโกรธถือเป็นความรู้สึกที่จัดการได้ยาก เพราะมันสามารถทำลายทั้งความสัมพันธ์ที่ดีหรืออาจทำให้เราขาดสติจนควบคุมตัวเองไม่ได้ แต่เราทุกคนสามารถเรียนรู้ที่จะควบคุมความโกรธในตัวเองได้

ความโกรธมีกี่แบบ ?

หลายคนอาจสงสัยว่า ทำไมคนเราถึงมีความโกรธไม่เท่ากัน เช่น ก้อยโมโหจนมือสั่นเพราะโดนแซวเรื่องนาฬิกา ซึ่งเราก็โดนแซวเหมือนกันแต่ไม่รู้สึกโกรธเลย นั่นเป็นเพราะคนเรามีการตอบสนองต่อสิ่งต่าง ๆ ที่พบเจอแตกต่างกัน รวมไปถึงอารมณ์โกรธก็มีหลายแบบเช่นกัน โดยแบ่งออกได้ 4 ประเภท ดังนี้

1. ความโกรธระดับรุนแรงมาก เมื่อโกรธแล้วจะหยุดไม่ได้จนกว่าจะโกรธจนถึงขีดสุด ฟีลแบบโกรธจนมือสั่น โกรธจนตัวชา หัวร้อนพร้อมบวกทุกคน ผลลัพธ์คือจะโกรธเกินพิกัด จนอาจนึกเสียใจภายหลังว่าทำไมต้องโกรธขนาดนั้น

2. ความโกรธที่ยังเกิดต่อเนื่อง เป็นความรู้สึกโกรธที่เกิดขึ้นจากอดีต เหมือนอารมณ์โกรธยังไม่หมดไป เช่น เคยโดนครูกล้อนผมหน้าเสาธงเมื่อสิบปีที่แล้ว พอนึกถึงเรื่องนี้ก็จะรู้สึกไม่พอใจและมีอารมณ์โกรธขึ้นมาเสมอ เป็นต้น

3. ความโกรธที่เกิดบ่อยครั้ง เห็นอะไรก็รู้สึกหงุดหงิดไปหมด รู้สึกโกรธได้บ่อย ๆ แม้จะเป็นเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ความโกรธแบบนี้จะทำให้ใจไม่มีความสุข

4. ความโกรธที่มีความรุนแรง เป็นความโกรธที่ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ และมักพุ่งเป้าไปที่บางสิ่งบางอย่าง เช่น ทำลายข้าวของ พูดจาหรือทำร้ายคนอื่น และทำร้ายตัวเอง

Anger Management คืออะไร

Anger Management คือ เทคนิคเชิงจิตวิทยาในการจัดการความโกรธ โดยมีแนวคิดว่าคนเราสามารถมีอารมณ์โกรธได้ แต่เราควรโกรธในสิ่งที่ควรโกรธ และอย่าโกรธในสิ่งที่ไม่จำเป็นหรือหัวร้อนไปกับทุกเรื่องในชีวิต ไม่อย่างนั้นเราจะไม่มีความสุขและอาจรู้สึกเสียใจอยู่บ่อย ๆ ซึ่งเราสามารถควบคุมความโกรธให้ใจเย็นลงได้ด้วย 4 วิธีดังต่อไปนี้

• ขอเวลานอก (time out) เมื่อเรารู้ตัวว่าเริ่มมีอารมณ์โกรธเกิดขึ้นแล้วให้เราขอตัวหรือเอาตัวเองออกมาจากที่ตรงนั้นก่อน แล้วหาอะไรทำที่ช่วยให้เรารู้สึกผ่อนคลายขึ้น เช่น ดูคลิปหมาแมวตลก ๆ ฟังเพลง หรือทำสมาธิ 

• นับเลขถอยหลัง (countback) วิธีเบสิคที่ได้ยินมาบ่อย ๆ ซึ่งมันใช้ได้ผลจริง เมื่อเราโกรธให้ลองนับเลขถอยหลังดู เช่น นับ 6-1 ช้า ๆ แล้วความโกรธจะค่อย ๆ ลดลง ใจเราจะสงบขึ้น 

• เพ่งสมาธิ (grounding) เมื่อเริ่มรู้สึกไม่พอใจหรือความโกรธเริ่มก่อตัวขึ้นในใจเรา แล้วไม่สามารถเอาตัวเองออกมาจากที่ตรงนั้นได้ ให้ลองใช้วิธีทำสมาธิ โดยพุ่งความสนใจไปหาสิ่งอื่นที่อยู่ตรงหน้า เช่น นั่งอยู่บนรถแล้วแม่บ่นไม่หยุดจนเริ่มหงุดหงิด ก็ลองพุ่งความสนใจไปที่ถนนข้างนอกแทน วิธีนี้จะช่วยให้ใจเย็นขึ้นได้

• หยุดคิดทุกสิ่ง (stop thinking) เมื่อรู้ตัวว่าโกรธมาก ๆ โกรธจนมือสั่น โกรธจนเลือดขึ้นหน้า และไม่อยากควบคุมตัวเองไม่ได้ ให้ลองใช้วิธีหยุดคิดทุกสิ่ง ฟีลเหมือนภาพตัด แต่เป็นการตัดความรู้สึกในใจเรา โดยให้เบนความสนใจไปอื่นพร้อมกับกำหนดลมหายใจ โดยหายใจเข้า 5 วินาที และค่อย ๆ หายใจออกช้า ๆ 8 วินาที ให้ทำซ้ำ 5 รอบขึ้นไป การหายใจแบบนี้จะช่วยให้ระบบประสาทพาราซิมพาเทติกทำงาน จึงช่วยให้เรารู้สึกผ่อนคลายขึ้น 

แหล่งข้อมูล
- Shoko Kanno. (25621). รับมือกับลูกขี้โมโห. แปลจาก Anger Management for Kids. แปลโดยนิพดา เขียวอุไร. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์
- How to Gain Control of Your Emotions